– door Jeroen -

Kort gezegd is voor visualisatie het antwoord: nee, het kan zelfs tegenwerken. Bij meditatie ligt het antwoord genuanceerder, want het is in sommige opzichten wel behulpzaam om je best te doen, mits met mate.

Visualisatie en je best doen

Wij werken in onze cursussen met geleide meditaties. Hierbij speelt visualisatie een rol, dus hoe je dat het beste kunt doen is een belangrijk onderwerp. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor de cursus Awakening your Light Body.

Vooral de Westerse mens heeft de neiging visualiseren erg letterlijk te benaderen. Dus wanneer je in een meditatie iets hoort als: “Open je nu voor het oranje licht in je tweede chakra”, hebben nogal wat mensen de neiging hard te proberen zich oranje licht voor te stellen en te voelen en te kijken waar hun tweede chakra zit en hoe het eruit ziet. Dit kan een frustrerend proces zijn. Misschien lukt je nog wel je een oranje kleur voor te stellen, door bijvoorbeeld te denken aan een stadion vol oranje-supporters. Maar hoe ziet je tweede chakra er dan uit? Misschien heb je wel eens een plaatje gezien, maar ‘zie’ je zoiets ook in jezelf? En de meditatie is wellicht al bij het geel van het derde chakra terwijl jij nog vergeefs probeert je het tweede voor te stellen. Het werkt niet, omdat op die manier visualiseren een heel mentaal proces is, terwijl je juist niet zo in je hoofd wilt zitten als je mediteert.

Zachte gedachte

Hoe moet het dan wel? Van onze chi kung leraar horen we hoe Aziaten geleerd hebben veel subtieler met visualiseren om te gaan. Het gaat namelijk niet om het letterlijk ‘zien’ van beelden. Het gaat om een ervaring, waarbij de visualisatie dient als “gentle thought”, zachte gedachte, waarbij je als het ware het beeld even aanstipt met je aandacht en het dan weer loslaat, zonder je er om te bekommeren of het precies klopt. Ook bij onze meditaties gaat het om zo’n zachte gedachte bij een in een meditatie gesuggereerd beeld.

Je zult merken dat je ervaring van een meditatie per keer nogal kan verschillen. En paradoxaal genoeg komen de mooiste meditaties met soms beelden juist wanneer je er diep in zat omdat je niet zo je best deed en het vanzelf leek te gaan.

Soorten meditaties

Bij de cursus Awakening your Light Body heb je twee soorten meditaties: bij de ene soort werken we met klanken en energiecentra. Daarbij is het van belang om al het je best doen los te laten, je te openen voor de klanken en energieën en die hun werk te laten doen. Dat gaat helemaal vanzelf. Bij de andere meditaties van deze cursus werken we met visualisaties. Daar geldt dan weer het even aanstippen van “de beelden” en ze daarna weer los te laten en je eigen ervaring te zijn en te volgen.

Je best doen bij meditatie

Bij meditatie op zich, al dan niet met visualisatie, kan ‘je best doen’ in zeker mate bevorderlijk zijn. Dit gaat met name om het leren hoe te mediteren.

Om te beginnen helpt het om bij het mediteren rechtop te zitten, met rechte rug en je kin iets ingetrokken, zodat je hoofd recht boven je ruggengraat is. Op die manier kan de energie makkelijk omhoog en omlaag door je heen stromen. Lang niet iedereen zit van nature prettig in die houding. Dus enige moeite daarvoor doen is vaak nodig. Verkijk je niet op plaatjes van blije, slanke mensen die schijnbaar moeiteloos in lotushouding zitten: voor de meeste mensen is het helemaal niet zo gemakkelijk en soms zelfs onmogelijk om rechtop te zitten zonder pijn. Jezelf ertoe forceren kan zelfs schadelijk zijn. Het zal je in ieder geval afhouden van een ontspannen en plezierige meditatie.

Toen ik begon met mediteren deed alles mij pijn als ik een tijdje op een houten bankje rechtop bleef zitten. Ontspannen meditatie is dan ver te zoeken. Wanneer jij niet tot de gelukkigen behoort die een uur lang rechtop met gekruiste benen doodstil op een meditatiekussentje kunnen zitten, mediteer dan eerst zittend op een stoel met een rechte rug. Of te wel, je doet een beetje je best, maar laat een ontspannen ervaring op de eerste plaats komen. Als je wilt, kun je zo geleidelijk toewerken naar zitten op een kussentje of bankje. Ik heb drie maanden nekpijn gehad voor ik ontspannen op een bankje kon zitten met rechte rug. Oefening baart kunst: tegenwoordig betrap ik mezelf er weleens op in slaap te vallen in die houding op mijn bankje! Overigens zitten bij onze cursussen veel mensen uitsluitend op een stoel en zij hebben ook hele mooie ervaringen.

Zo weinig mogelijk bewegen

Een tweede belangrijk aspect van het zitten, is dit zo bewegingloos mogelijk te doen. Wanneer je dat niet gewend bent, zal je merken dat je al gauw de neiging voelt om te gaan verzitten, of bijvoorbeeld bij jeuk meteen te gaan krabben. Hier is het ‘je best doen’ heel simpel: geef er zo min mogelijk aan toe. Natuurlijk is het goed in het begin even een goede houding te zoeken en soms kan bijstelling nodig zijn, maar hoe minder hoe beter. Door niet aan de neiging toe te geven zakt deze meestal vanzelf weer af. Op die manier leer je steeds stiller te zitten en je lichaam tijdens de meditatie minder te voelen, waardoor je meditatie verdiept. Maar ook hier geldt weer, als je te krampachtig probeert stil te blijven zitten werkt het juist averechts op je meditatie.

Dit zijn enkele voorbeelden waarbij een beetje je best doen nuttig en bevorderlijk is. Andere voorbeelden zijn: discipline opbouwen in het mediteren, proberen niet te veel af te dwalen en niet te gauw opgeven als je niet meteen resultaten ervaart.