Voor serieuze volgers van het yoga-pad is de staat van verlichting het hoogste doel. Bij een verlichtingservaring, in het Sanskriet samadhi genoemd, ervaar je eenheid met het Goddelijke. Dit geeft gevoelens van gelukzaligheid en is het streven meer dan waard. Wel is een probleem dat je, wanneer je deze staat niet kent, eigenlijk geen idee hebt waarnaar je aan het streven bent. Voor de meeste mensen gaat het dan ook misschien meer om het vinden van geluk dan om het bereiken van de staat van spirituele verlichting.

Verlichting en geluk zijn niet hetzelfde
Hoewel geluk en verlichting met elkaar te maken hebben zijn het verschillende dingen. Je kunt gelukkig zijn zonder verlicht te zijn al kun je je wel afvragen of werkelijk geluk zonder zingeving en spiritualiteit wel bestaat. Wat je misschien niet zou verwachten: je kunt ook verlichtingservaringen hebben zonder speciaal gelukkig te zijn. De samadhi ervaring is een moment of korte periode van pure gelukzaligheid maar het is een doorkijkje. Na enige tijd kom je gewoon weer terug in het aardse. Ben je nu gelukkiger dan daarvoor?

Samadhi is niet het eindstation. In feite is het een beginstadium in het proces van streven naar werkelijk en blijvend ervaren van eenheid met het goddelijke en geluk. In de yogaleer wordt een onderscheid gemaakt tussen Savikalpa Samadhi en Nirvikalpa Samadhi. Pas in Nirvikalpa samadhi is het ego opgelost en is er een blijvend hoger bewustzijn in eenheid met het Goddelijke. Voor de meeste mensen op het spirituele pad zijn de glimpen van het Goddelijke in Savikalpa Samadhi al bijzonder genoeg om te ervaren.

Terug naar de vraag: ben je door een dergelijke ervaring gelukkiger dan daarvoor? Misschien een klein beetje, zoals wanneer je een heel leuk feestje hebt meegemaakt en er nog van kan nagenieten. En het weten dat deze ervaringen mogelijk zijn is zeker een stimulans om verder te gaan met je spirituele pad. Dergelijke ervaringen stuwen je voort omdat je ervaart dat er meer is dan een gewoon dagelijks leven.
Maar zoals iedereen die dergelijke ervaringen heeft gehad zal herkennen, na een tijdje zakt het weer naar de achtergrond.

Verlichting begint met je dagelijks leven
Aangezien achter de wens om verlicht te raken vrijwel altijd een verborgen wens naar blijvend geluk schuilgaat, is het zaak om niet te wachten op de verlichtingservaring, maar om vanaf het begin van je spirituele pad bewust te werken aan hoe je in het leven staat. Het is waar dat de kwaliteit van je leven verbetert door regelmatig te mediteren. Je kunt echter daarnaast heel gericht aan een werkelijk vervullend en gelukkig leven werken. Het is van belang om dit vanaf het begin van je spirituele pad (en ook zonder spiritueel pad) te doen. Misschien kan je als je een onaardig en egocentrisch mens bent desondanks wel momenten van verlichting bereiken, maar het zal dan een ‘droge’ ervaring zijn, die je niet gelukkig maakt. Wanneer je eraan werkt om een vriendelijk, positief en sociaal mens te zijn, wordt het veel makkelijker om een verlicht en gelukkig mens te worden. Soms kom je mensen tegen die ondanks een leven vol tegenspoed toch heel beminnelijk, behulpzaam en positief zijn. Ook zonder dat zo iemand een formeel spiritueel pad volgt zou je hem of haar zeker spiritueel kunnen noemen.

Het is heel goed mogelijk je ‘karakter’ te veranderen
Je kan denken dat zo’n positieve levenshouding in het karakter van iemand zit. Dan schrijf je het toe aan iets ongrijpbaars wat je al dan niet bij je geboorte hebt meegekregen. Je komt er verder mee als je beseft dat deze mensen er hun leven lang aan gewerkt hebben en blijven werken om positief, vriendelijk en sociaal te zijn, of dit nou voortkomt vanuit een innerlijke drijfveer, of omdat het de beste manier was om moeilijke omstandigheden het hoofd te bieden. Dan kan je inzien dat jij dat ook kunt bereiken en wel vanaf vandaag.
Je kunt vanaf ieder moment besluiten om aardig te zijn. Wel staan er soms onverwerkte zaken uit het verleden in de weg, die misschien maken dat je gauw boos, onbetrouwbaar of jaloers bent. Je kunt therapie zoeken, maar ook zonder dat kun je er dagelijks aan werken daar verandering in te brengen.

Negativiteit is een belangrijk obstakel in je spirituele groei
Je kunt je afvragen of het wel echt mogelijk is om een verlichte staat te bereiken wanneer je in je dagelijks leven een veelal oordelend, kritisch, onaardig of onprettig mens bent.
De wijze Indiase meester Patanjali, die het yoga-pad naar verlichting beschreef in de Yoga Sutra’s, begint met het beschrijven van de zogenaamde yama’s en niyama’s. Dit zijn leefregels die nodig zijn om spiritueel verder te komen. Ahimsa (geweldloosheid) bijvoorbeeld is ook in het Westen bekend geworden doordat Ghandi het als belangrijk principe in de strijd tegen de Engelse overheersing in India propageerde. Spiritualiteit begint met deze of vergelijkbare leefregels die je in alle belangrijke spirituele stromingen tegenkomt.

Conclusie
Werken aan jezelf en je spirituele ontwikkeling door het volgen van een spiritueel pad moeten hand in hand gaan. Is dat niet zo, dan loop je vroeg of laat vast. Je kunt je bovendien afvragen wat de waarde is van een verlichtingservaring als je leven verder niet op orde is, of je bijvoorbeeld geen oog hebt voor je medemensen. Spiritualiteit zonder verbinding of compassie met anderen is een vorm van droge spiritualiteit waar behalve misschien jijzelf verder niemand op zit te wachten.

Hoe word je gelukkiger
Hier volgen een paar simpele adviezen om aan je geluk in je dagelijks leven te werken. Ze werken trouwens ook als je verder niets aan spiritualiteit doet.

1. Vriendelijkheid
Ook als je je depressief voelt of teleurgesteld bent in mensen, zul je niet gelukkig worden als je je afsluit voor de wereld. En het mooie is, vriendelijk zijn is iets wat je gewoon kunt doen, je hoeft het eerst helemaal niet van binnenuit te voelen, je hoeft er geen dure therapieën voor te volgen om het te kunnen praktiseren. Je kunt er gewoon vandaag mee beginnen. Je kunt klein beginnen. Groet de kassière in de supermarkt of zeg iets aardigs tegen haar (of hem). En zo kan je het iedere dag uitbreiden. Het mooie is dat je al vrij snel gaat merken dat wat je aan vriendelijkheid geeft naar je terug begint te komen, soms verassend veel meer zelfs dan je zelf gaf. En zo krijg je steeds meer verbinding met anderen, en neemt je compassie van binnenuit toe. Depressie neemt af en je gaat je gelukkiger voelen.

2. Let op je woorden
Voor veel mensen is mopperen op van alles en nog wat een gewoonte. Het schijnt dat Nederlanders met hun hoge levensstandaard daar behoorlijk goed in zijn. Ook negatief praten en benadrukken wat anderen niet goed doen is vaak een ingesleten gewoonte. Het haalt de ander naar beneden, of die er nou bij is of niet. En het haalt ook jezelf naar beneden. Dus: gewoon mee stoppen! Gewoontes kunnen wel hardnekkig zijn. Wanneer je onaardig bent geweest, kan je voor jezelf op een later moment van de dag nagaan hoe je anders, vriendelijker en liefdevoller had kunnen reageren, dat alsnog in gedachten doen en je voorstellen dat je dat de volgende keer zo doet. Wanneer je in gezelschap van anderen bent die zich negatief gedragen, meng je er niet in, of probeer het onderwerp te veranderen of zelfs weg te gaan.

3. Let op je gedachten
Gedachten hebben veel meer kracht dan mensen beseffen. Een negatieve gedachte straalt uit in het universum. Probeer dus ook je negatieve gedachten in toom te houden. Vind hierin de juiste balans. Ieder mens heeft emoties, iedereen is wel eens kwaad. Zowel in woorden als in gedachten kun je ervoor kiezen hoe je hiermee omgaat. Gedachten zijn moeilijker te beheersen dan woorden en het is zaak jezelf wel ruimte te blijven geven, je hoeft geen heilige te zijn om er een te worden…

4. Overkoepelend: leef zuiver
Zuiver leven wil zeggen dat je met jezelf, de medemens, dieren, planten en de wereld omgaat alsof het je eigen thuis is. Wat ook zo is. Dus als je bijvoorbeeld rommel de natuur ziet liggen, ruim het dan op. Het is immers je thuis. En wees zuinig op je lichaam, het huis waardoor je in de wereld kunt zijn.
Deze lijst is zeker niet uitputtend, maar is in grote lijn wat wij zelf proberen na te streven in ons leven. Net als jij zijn wij niet perfect, maar wanneer je een constant streven hebt om zuiver te leven gaat het steeds beter. In onze cursussen komen ook steeds beide aspecten aan de orde: spirituele groei door meditatie en oefeningen en daarnaast veel aandacht aan je innerlijke zuivering en het overkomen van obstakels in je dagelijkse leven.
We nodigen je van harte uit onze cursussen of lichtdagen te bezoeken.